Een definitie van baleinen
Baleinen zijn dunne latjes, vroeger gemaakt van been maar tegenwoordig meestal van plastic, parelmoer of metaal, die worden gebruikt om verscheidene delen van een kostuum te verstevigen, zoals korsetten, lijfjes zonder schouderbandjes en vooral kragen van overhemden.
Het woord balein komt van het Latijnse baleana en het Griekse phallaina, woorden die walvis betekenen.
Nog niet zo heel lang geleden werden stripjes van de baardwalvis gebruikt in de boord van overhemden als baleinen om de punten op de plaats te houden. Tegenwoordig worden ze uitgevoerd in kunststof en ook wel parelmoer.
Overig gebruik van baleinen
Vroeger, van de 17e tot in de 20e eeuw, werd balein gebruikt in bijvoorbeeld de spaken van een paraplu of parasol en in dameskleding zoals korsetten en hoepelrokken. Ook werd balein in manden gebruikt. De spaak van een paraplu heet echter nog steeds balein, ook al zijn deze tegenwoordig van metaal gemaakt. De term balein wordt ook nog steeds gebruikt voor de plastic of metalen versteviging in korsetten, hoepelrokken of het boord van een overhemd.
Tegenwoordig in overhemden
Met baleinen is iets raars aan de hand. Overhemden hebben vaak plastic baleinen, vastgenaaid of los. Dat laatste is al iets chiquer. Verwisselbare baleinen zie je over het algemeen vaker bij stijlvolle overhemden en merkkleding. Summum zijn losse, dikke, paarlemoeren baleinen. Baleinen zijn ook erg belangrijk voor de presentatie: ze komen tot in de boordpunten zodat deze niet gaan krullen.
Verwisselbare baleinen worden eens in de zoveel tijd vervangen. Dit houdt het overhemd scherp en vooral de kraag stijf en krachtig. Het is dan belangrijk dat je de juiste balein uitkiest die past bij de kraag en het overhemd. Parelmoer is sjiek, maar erg broos en teer. Vaker tegenwoordig worden mooie, krachtige en helder witte PVC exemplaren gebruikt.
Een goede balein
Baleinen zijn vooral stevig en doen het werk. Voor een juiste balein is de breedte en lengte (ook de vorm van de punt) belangrijk om een goede fit te krijgen. Een precies passende balein gaat langer meer, wordt minder snel verloren en zorgt vooral dat het overhemd of shirt volledig tot zijn recht komt.