Productie van katoen
Onderbroeken, T-shirts, bedlakens: katoen is niet meer weg te slaan uit ons dagelijkse leven. Katoen is één van de meest populaire materialen en stoffen wereldwijd. Dit komt niet alleen doordat katoen een duurzaam materiaal is, maar ook doordat het prettig aanvoelt en het de temperatuur reguleert: het houdt je warm in de winter en fris in de zomer.
De mens gebruikt al eeuwenlang katoen om kleren te maken en de plant zou zelfs oorlogen zoals de Amerikaanse Burgeroorlog sterk beïnvloeden. Hoe komt het nu dat zo’n klein pluizig bloempje van de katoenplant zo’n grote impact heeft op ons dagelijkse leven? En hoe wordt katoen nu eigenlijk verwerkt tot een overhemd of T-shirt?
De geschiedenis van de katoenplant
Katoen wordt al sinds de zesde eeuw voor Christus door de mens verbouwd in Azië. De plant vindt via India en de vele handelsroutes zijn weg naar Mesopotamië en in de eerste eeuw na Christus brachten Arabische handelaars de plant en de stof naar Europa via Italië en Spanje. Het woord katoen komt van het Arabische ‘’kutun’’ dat in de taal gebruikt wordt om fijn textiel te beschrijven. In het Westen van Europa was het te koud om de plant te laten groeien en zelfs in Azië duurde het tot de zestiende eeuw voordat katoen op grote schaal verbouwd werd. Katoen bestemd voor West-Europa kwam vaak uit India en Amerika met de boot in het Verenigd Koninkrijk aan. Tijdens de Industriële Revolutie kan met de Cotton Gin, katoen op industriële grootte verwerkt worden waardoor katoen voor de eerste keer de kans kreeg om de competitie met wol aan te gaan. De katoenindustrie in Manchester was na de Industriële Revolutie zo groot dat de stad de bijnaam ‘’Cottonopolis’’ kreeg opgespeld.
Momenteel zijn India en China de twee grootste katoenproducenten ter wereld. Deze twee landen produceren bijna de helft van alle katoen ter wereld.
Hoe wordt de katoenplant verbouwd?
De stof katoen wordt verkregen uit de katoenplant. In tegenstelling tot een trui gemaakt van schapenwol is een katoenen T-shirt dus gemaakt van plantaardige stoffen. De katoenplant groeit het best in een warm klimaat. Wanneer je katoen wilt verbouwen moet je de grond eerst zorgvuldig voorbereiden. De katoenplant wordt vaak rechtstreeks in de stoppels van een vorig gewas zoals tarwe geplant. De boer doet dit, omdat deze grond vaak veel goede voedingsstoffen bevat en de stoppels het vocht in de grond vast helpen houden.
Wanneer wordt katoen geplant?
Katoenzaadjes worden in het voorjaar geplant in een warme en vooral voedselrijke grond. Een klein groen katoenplantje komt enkele dagen later uit de grond piepen, en tegen de zomer groeit het zaadje uit tot een struik van ongeveer een meter hoog met witte en roze bloemen. Deze bloemen zullen later veranderen in het ‘’fruit’’ of de katoenbol waaruit men de katoenvezels oogst.
Het oogsten van de katoenvezels
In de zomer vullen de bollen op de plant zich met witte pluis en katoenzaadjes. Vervolgens splitsen deze katoenbollen open en worden de pluizige katoenvezels zichtbaar.
Boeren plukken katoen meestal in de herfst met grote mechanische plukkers die in lange rijen langs of over de planten heen rijden. Deze machines oogsten het katoen en laten een deel van de plant achter.
De katoenvezels worden dan door de boer in grote balen verpakt en naar de fabriek verscheept.
Hoe wordt de katoenplant verwerkt in de fabriek?
Wanneer de katoenbalen in de fabriek aankomt, moet de pluizige katoen natuurlijk verwerkt worden, zodat er stof geweven kan worden. Het katoenpluis is daarbij ook nog erg vuil en hangt vaak vol met stukjes plant en zaadjes.
Grote machines openen de balen katoen en reinigen de pluis door het door elkaar te schudden en er warme lucht door te blazen. Hierdoor wordt het pluis onderverdeeld in korte stukjes en vezels van 2 tot 2.5 cm lang. De korte stukjes worden opgevangen en verkocht aan andere industrieën, terwijl de fabriek van lange vezels textiel maakt.
De machines reinigen de pluis en de vezels dan nog een laatste keer voordat de machines de vezels aan 2500 draaiingen per minuut in een draadje – net wat dikker dan garen - draait. Deze draadjes kunnen dan later gebruikt worden om textiel te weven.
Met een groot machinaal weefgetouw worden de draden dan in textiel geweven. Het textiel heeft vaan een erg grijze kleur waardoor de stof naar een bleekbad gestuurd wordt. In het bleekbad wordt de stof gebleekt waarna het vaak in een kleurbad gedompeld wordt om de textiel een kleurtje te geven. De stof is nu klaar om tot T-shirts, broeken, dekbedden en allerlei andere textielproducten verwerkt te worden.
Waarom is katoen zo populair?
Katoen is een van de meest populaire stoffen, omdat het erg sterk en duurzaam is. Daarnaast is het makkelijk om katoen te wassen en te onderhouden – in tegenstelling tot bijvoorbeeld wol dat de neiging heeft om te krimpen. Katoen is een erg lichte stof dat heel goed vocht opneemt. Wist je dat katoen meer dan 20% van zijn gewicht in vocht kan opnemen zonder vochtig aan te voelen? Heel wat ondergoed, onderhemdjes en sportkledij zijn daarom gemaakt van katoen. Omdat katoen plantaardig is en dus geteeld kan worden, is katoen een relatief goedkope grondstof om textiel van te maken. Daarnaast kan katoen makkelijk verwerkt worden in veel verschillende stoffen zoals katoen-satijn en flanel-katoen wat van katoen een erg veelzijdig textiel maakt.
Welke soorten katoen zijn er?
Katoen is een erg veelzijdig textiel en komt in vele soorten en kwaliteiten. Zo zijn er verschillen in de stevigheid en de zachtheid van de katoen, maar ook in de fijnheid en de weefdichtheid van de stof. Je hoort mensen vaak praten over Egyptisch katoen voor hun beddengoed of Jersey katoen voor een T-shirt, maar wat wil dat nu allemaal zeggen? Zijn er echt verschillende soorten katoen? En hoe groot zijn de verschillen?
Egyptisch Katoen
Egyptisch katoen wordt vaak geprezen als een van de beste soorten katoen – vooral wanneer het op beddengoed of handdoeken aankomt. Hoewel de naam doet vermoeden dat Egyptisch katoen uit Noord-Afrika komt, heeft de term Egyptisch niets te maken met het land waar de plant verbouwd of de katoen gesponnen wordt. Voor Egyptisch katoen worden lange vezels van minimum 3 centimeter gebruikt. Hierdoor kunnen er heel erg fijne draden gesponnen worden waardoor je een erg hoge draaddichtheid kan bekomen. Egyptisch katoen is zacht en van hoge kwaliteit.
Jersey Katoen
Jersey Katoen verwijst niet naar een soort katoen, maar eerder naar de manier waarop de katoen verwerkt wordt. In Jersey-katoen wordt er een links-rechts breitechniek gebruikt waarbij er lussen gevormd worden. Deze lussen maken Jersey Katoen erg rekbaar en uitermate geschikt voor T-shirts en comfortabele hoodies.
Flanel-Katoen
Flanelkatoen is een katoenen stof die aan beide kanten even geruwd wordt, waardoor kleine vezels en pluisjes uit de stof opzetten. Dit maakt flanel-katoen erg zacht en heel erg lekker om te dragen tijdens de winter.
Katoen-Satijn
Katoensatijn is een erg gladde vorm van katoen gemaakt van heel erg fijne katoendraden, waardoor de stof erg glad aanvoelt. De stof heeft een mooie glans door de speciale satijnbinding die er erg luxueus uitziet en aanvoelt.
© Overhemden.com - Bij het gebruiken van - of verwijzen naar dit artikel dient expliciet een (back)link en bronvermelding geplaatst te worden.
